Tiếng Việt
Vấn đề:
Cho vay 1.000.000 đồng, thu tiền lời 10.000 đồng/ngày.
Trường hợp 1: Thu lợi bất chính trên 30.000.000 đồng nhưng dưới 100.000.000 đồng.
Trường hợp 2: Đã bị xử lý hành chính về hành vi cho vay lãi nặng.
Trường hợp 3: Đã bị kết án về Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, chưa được xoá án tích.
Trường hợp 4: Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên.
Trường hợp 5: Thu lợi bất chính 3.600.000 đồng, chưa bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự; không có án tích về Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.
Hỏi: Có phạm tội không?
Cơ sở pháp lý:
- Bộ luật Hình sự năm 2015:
“Điều 201. Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự
1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
- Nghị quyết 01/2021/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 201 của Bộ luật Hình sự và việc xét xử vụ án hình sự về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành:
“Điều 2. Về một số từ ngữ
1. “Cho vay lãi nặng” là trường hợp bên cho vay cho bên vay vay tiền với mức lãi suất gấp 05 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy định tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật Dân sự.
Trường hợp cho vay bằng tài sản khác (không phải là tiền) thì khi giải quyết phải quy đổi giá trị tài sản đó thành tiền tại thời điểm chuyển giao tài sản vay.
2. “Thu lợi bất chính” là số tiền lãi vượt quá mức lãi suất vay cao nhất theo quy định của Bộ luật Dân sự và các khoản thu trái pháp luật khác của người vay.
Trường hợp thu lợi bất chính là tài sản khác (không phải là tiền) thì phải được quy đổi thành tiền tại thời điểm chuyển giao tài sản vay.
1. “Cho vay lãi nặng” là trường hợp bên cho vay cho bên vay vay tiền với mức lãi suất gấp 05 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy định tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật Dân sự.
Trường hợp cho vay bằng tài sản khác (không phải là tiền) thì khi giải quyết phải quy đổi giá trị tài sản đó thành tiền tại thời điểm chuyển giao tài sản vay.
2. “Thu lợi bất chính” là số tiền lãi vượt quá mức lãi suất vay cao nhất theo quy định của Bộ luật Dân sự và các khoản thu trái pháp luật khác của người vay.
Trường hợp thu lợi bất chính là tài sản khác (không phải là tiền) thì phải được quy đổi thành tiền tại thời điểm chuyển giao tài sản vay.
- Bộ luật Dân sự năm 2015:
“Điều 468. Lãi suất
1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ.”
Kết luận:
Cho vay 1.000.000 đồng, tiền lãi: 10.000 đồng/ngày. Tức lãi suất cho vay: 0,98%/ngày, 360%/năm. So sánh với mức lãi suất cao nhất trong Bộ luật Dân sự là 20%/năm thì mức lãi suất cho vay 360%/năm cao gấp 18 lần.
Theo đó:
Trường hợp 1: Người cho vay lãi suất gấp 05 lần trở lên (hơn 18 lần), thu lợi bất chính trên 30.000.000 đồng nhưng dưới 100.000.000 đồng, có phạm tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.
Trường hợp 2: Người cho vay lãi suất gấp 05 lần trở lên (hơn 18 lần), đã bị xử lý hành chính về hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, có phạm tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.
Trường hợp 3: Người cho vay lãi suất gấp 05 lần trở lên (hơn 18 lần), đã bị kết án về Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, chưa được xoá án tích, có phạm tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.
Trường hợp 4: Người cho vay lãi suất gấp 05 lần trở lên (hơn 18 lần), thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, có phạm tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.
Trường hợp 5: Người cho vay lãi suất gấp 05 lần trở lên (hơn 18 lần), thu lợi bất chính 3.600.000 đồng, chưa bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự; không có án tích về Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, không phạm tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.